"Wat drijft deze vrouwen om contact te zoeken met wildvreemde gevangenen die op hun executie wachten?"
Death Row Angels gaat over (Europese) vrouwen die schrijven met ter dood veroordeelde, Amerikaanse gevangenen, die op death row in Texas op hun executie wachten. De regisseur, Eva Julia Manneke is persoonlijk betrokken. Samen met drie vrouwen gaat ze op reis naar de Verenigde Staten om op bezoek te gaan bij hun penvrienden.
Wat drijft deze vrouwen om contact te zoeken met wildvreemde gevangenen die op hun executie wachten? En om zelfs met ze te trouwen en hun leven aan ze te geven, terwijl ze weten dat hun geliefden nooit meer vrij zullen komen?
Trailer:
Death Row Angels
Eva Julia Manneke gaat bij de vrouwen op intieme wijze op zoek naar de antwoorden op deze vragen. Een unieke inkijk en betrokkenheid van de debuterende regisseur.
Mijn persoonlijke verhaal in deze documentaire speelt zich af in Florida. In de film ga ik op zoek naar wat de liefde van de levenslang gestrafte Leonard Scovens mij te vertellen heeft en kom ik vervolgens nietsvermoedend in een emotionele rollercoaster terecht van charisma, manipulatie, leugens en gaslighting. Ik ontdek mijn eigen kwetsbaarheid en sta oog in oog met mijn naïviteit.
In Florida werd ik me zeer bewust van de rijkdom die ik thuis had achtergelaten, de liefde van mijn kinderen en de sterke verbinding met mijn vrienden. Het zijn die elementen van het leven die we zo snel als gewoon ervaren, maar die het leven ten diepste verrijken.
Ik heb het verschil geleerd tussen de fantasie van deze man en de realiteit van mijn gezin en ik ben me ervan bewust geworden dat ik niet in dienst wil leven van één ander persoon. Mijn dank gaat uit naar Eva Julia Manneke en haar crew, voor de liefdevolle support die ze me gaven tijdens deze belangrijke levensles.
"Het verschil tussen fantasie en de realiteit"
Een jaar na mijn avontuur in Florida kwam ik in contact met John, die een levenslange straf uitzit in Massachusetts. Hij zit nu 30 jaar vast en kent het systeem tot in de details. Ik leerde hem via zijn moeder kennen die een eigen radioshow heeft en mij daarvoor regelmatig als gast uitnodigt. Met John schrijf ik brieven, maar hij belt me ook twee keer per week op. Soms belt hij kort maar regelmatig zitten we ook een uur aan de telefoon.
John heeft me precies kunnen uitleggen wat de emotionele rollercoaster is geweest waar ik door Leonard in terechtkwam. Hij vertelde me dat veel levenslang gestraften proberen vrouwen geld afhandig te maken voor drugs of luxe goederen om hun status hoog te houden. Hij legde me uit hoe het pen pal gebeuren in zijn werk gaat vanaf de andere kant van de gevangenismuur.
De gevangene ontvangt een brief en gaat deze bestuderen. Hij neemt uren de tijd om precies te analyseren wat erin staat. Hij kijkt naar de boodschap, probeert de gedachten erin te lezen, en analyseert de gevoelens en emoties in de brief. In feite gaat hij als een profiler te werk. John vertelde vervolgens dat de gevangene zorgvuldig een antwoord schrijft dat precies aansluit bij het profiel dat hij heeft geanalyseerd.
"Door het steeds zorgvuldig analyseren van brieven wordt er een basis gelegd waarin de vrouw zich volkomen gezien en begrepen voelt"
Door het steeds zorgvuldig analyseren van brieven wordt er een basis gelegd waarin de vrouw zich volkomen gezien en begrepen voelt. Ik had dit gevoel bij Leonard in de eerste fase van ons contact. Zijn brieven sloten zo naadloos op mij aan dat het leek alsof hij me al jaren kende, me totaal aanvoelde. Dit benadrukte Leonard ook nog eens door regelmatig te vertellen dat we een echte eenheid vormden.
Nadat de basis is gelegd en de vrouw emotioneel afhankelijk is gemaakt komt de vraag naar geld. Dit begint onschuldig, speels, maar op een calculerende wijze. Daarna wordt het serieuzer. In mijn geval kwam er manipulatie van emoties bij kijken. Zo zei Leonard nog wel eens dat hij een oude schuld moest afbetalen en of ik maar snel wilde betalen omdat hij anders gevaar liep. In feite legde hij daarmee de verantwoordelijkheid van zijn leven in mijn handen.
Ik heb met verschillende ex-gedetineerden en familieleden van gedetineerden gesproken en allemaal waarschuwden ze me om nooit geld te geven. Ook kreeg ik het dringend advies om het contact te verbreken. John maakte met zijn uitleg volledig duidelijk wat me is overkomen en dat dit spel veel voorkomt in de bajes. Zijn verhaal hielp me om vanaf een afstand precies te ontdekken wat me was overkomen en hoe ik de "red flags" in het vervolg kan herkennen.
John heeft me duidelijk uitgelegd dat het dit soort gevangenen nooit om de vrouw, de liefde en de affectie gaat. Maar omdat deze mannen niets in hun leven te doen hebben, ze ook niets te verliezen hebben, en het in de bajes moeten zien te maken, zijn ze in staat om hun analytische vermogens zo te ontwikkelen dat het voor de vrouw aan de andere kant van de muur ontzettend moeilijk is om het calculerend vermogen te herkennen. Een gevaarlijk spel waarin gevoelens en emoties worden gemanipuleerd om geld te ontvangen. Een spel dat Leonard al voor detentie speelde en wat uiteindelijk tot zijn levenslange straf heeft geleid.
"Het is een vreemde gewaarwording dat ik in dezelfde valkuil ben getrapt als de vrouw die ervoor met haar leven betaalde"
Patricia Reed, die hem liefdevol had opgenomen in haar gezinsleven, betaalde met haar leven de ultieme prijs toen ze dreigde Leonard aan te geven bij de politie nadat hij haar auto wilde stelen om aan drugsgeld te komen. Het was namelijk de zoveelste keer dat hij spullen van haar had gestolen. Hij wurgde zowel Patricia als haar zes jaar oude zoontje waarna hij de lichamen in huis verstopte en er met haar auto vandoor ging. In een politierapport las ik dat het kind moest sterven omdat het anders tegen Leonard zou getuigen. In een krantenartikel schreef hij echter dat hij het kind naar de moeder in de hemel wilde laten gaan. Deze leugen bezorgde me rillingen.
Nadat ik precies helder had gekregen waarin ik was beland realiseerde ik me dat dit dezelfde valkuil was waarin ook Patricia was getrapt. Ook zij viel voor het charismatisch spel dat Leonard inzette om zijn verslaving te bekostigen.
Het is een vreemde gewaarwording dat ik in dezelfde valkuil ben getrapt als de vrouw die ervoor met haar leven betaalde. Het maakt duidelijk dat Leonard vijfentwintig jaar na zijn gruwelijke delict nooit is veranderd, al zijn mooie woorden en plannen ten spijt.
Ik ben op tijd uit deze fantasie ontwaakt omdat ik mijn kwetsbaarheid en emotionele afhankelijkheid weerspiegeld zag in een andere Nederlandse vrouw die tegelijk met mij contact had met Leonard. In tekstberichten tussen haar en mij zag ik dezelfde vrouwelijke kwetsbaarheid en emotionele afhankelijkheid terug. Ik realiseerde me dat ik mezelf terugzag. Zonder dat ze dit ooit geweten heeft, heeft deze vrouw me gered.
"Ik ben op tijd uit deze fantasie ontwaakt omdat ik mijn kwetsbaarheid en emotionele afhankelijkheid weerspiegeld zag."
De film werd opgenomen in 2019. Na het afsluiten van dit hoofdstuk in mijn persoonlijke boek ben ik natuurlijk verder gaan leven, en is mijn innerlijke kracht versterkt omdat ik mijn levensleven hieruit heb meegenomen. Ik studeerde af in de filosofie en schreef een boek dat begin Januari 2023 is gepubliceerd. Kortom, ik geniet op een bewuste wijze van het levenspad dat ik loop. Mijn volgend boek is in wording en zal dieper ingaan op, hoe kan het ook anders, het thema morele verantwoordelijkheid.
Vanuit morele verantwoordelijkheid blijf ik me inzetten voor gedetineerde mensen. Ik blijf als psychosociaal therapeut met gedetineerde mensen meelopen op hun weg naar zelfinzicht en bewustwording. Ik werk vanuit liefde met hoofdletters voor de mens achter het delict. Mijn boek is daarvan een uitdrukking omdat ik daarin de lezer meeneem op weg naar bewustwording van wat detentie aan een mens doet en hoe het detentiesysteem werkt. Met John en zijn moeder heb ik een mooie vriendschap opgebouwd, die zuiver blijft omdat we bewust het spel der liefde achterwege laten. We blijven daarmee in de realiteit staan.
Bekijk Death Row Angels hier
